Διάβασμα για το σχολείο: ένας σύγχρονος εφιάλτης

Γράφει:
Ολυμπιάννα Λαζανά - Ψυχολόγος http://olympiannalazana.wordpress.com

Πολλοί γονείς εμπλέκονται πολύ έντονα στην εκπαιδευτική διαδικασία με το να αναλαμβάνουν τη μελέτη του παιδιού τους στο σπίτι -κυρίως σε μικρότερες τάξεις του Δημοτικού, ενίοτε και σε μεγαλύτερες, και σε κάποιες περιπτώσεις και σε μεγαλύτερες εκπαιδευτικές βαθμίδες. Αυτό συμβαίνει για τρεις κυρίως λόγους: Πρώτον, νιώθουν υποχρεωμένοι να το κάνουν. Δεύτερον, πιστεύουν ότι το κοινωνικό τους περιβάλλον περιμένει την εμπλοκή τους, και τέλος, πιστεύουν ότι το παιδί τους θα έχει καλύτερες επιδόσεις αν παρέμβουν στον τρόπο που μελετά.

Αν και η πράξη έχει δείξει αρκετά θετικά αποτελέσματα ως προς το μαθησιακό προφίλ του παιδιού του οποίου οι γονείς εμπλέκονται στη μαθησιακή διαδικασία, στην πραγματικότητα καταρρακώνεται η αυτοπεποίθηση ενός παιδιού που μαθαίνει να εξαρτάται από τον γονιό του. Επίσης συχνά το παιδί μπερδεύεται από τις διαφορετικές διδακτικές τεχνικές γονέα και δασκάλου, γεγονός που το φέρνει αντιμέτωπο με ένα θεμελιώδες, στην παιδική ηλικία, ερώτημα «Ποιον να εμπιστευτώ;». Στην περίπτωση δε, που τυγχάνει το παιδί να έχει γονιό εκπαιδευτικό, τα πράγματα συνήθως περιπλέκονται. Ο γονιός- εκπαιδευτικός έχει αρκετές φορές πολύ συγκεκριμένες προσδοκίες –συνειδητές ή όχι και τόσο συνειδητές– ως προς το μαθησιακό αποτέλεσμα του παιδιού του, γεγονός που από μόνο του λειτουργεί πιεστικά για το παιδί. Το παιδί φυσικά παίρνει το μήνυμα και είτε συμμορφώνεται (η περίπτωση του «καλού παιδιού»), είτε εναντιώνεται και επαναστατεί.

Όπως και να έχει, το σχολικό διάβασμα στο σπίτι γίνεται, τις περισσότερες φορές, ένας πόλος σύγκρουσης ανάμεσα σε γονείς και παιδιά, κάθε ηλικίας, θα λέγαμε. Κι αυτό γιατί, πέρα από τις προσωπικές προσδοκίες των γονέων, υπάρχει έντονη κοινωνική πίεση για ένα καλύτερο επαγγελματικό μέλλον των παιδιών - και αυριανών ενηλίκων - που «διασφαλίζεται», σχεδόν αποκλειστικά, μέσα από την σχολική επιτυχία.

Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, επομένως, οι γονείς είναι να εξισορροπήσουν τις προσωπικές τους προσδοκίες, την κοινωνική πίεση για επιτυχία του παιδιού τους και την μαθησιακή ετοιμότητα και ικανότητα του ίδιου του παιδιού. Εδώ ταιριάζει, θεωρώ, η εικόνα μιας τραμπάλας. Στη μια μεριά είναι το παιδί, στην άλλη ο γονιός και ακριβώς στη μέση η κοινωνική πίεση. Η κοινωνική πίεση που βρίσκεται ακριβώς στη μέση, ανάλογα με το πόσο βαραίνει για τον γονιό, κάνει την τραμπάλα να πέφτει προς τη μία κατεύθυνση ή την άλλη.

Αν, δηλαδή, ένας γονιός μετρά πολύ την γνώμη του κοινωνικού περιβάλλοντος, το οποίο θεωρεί απαιτούμενη την σχολική επιτυχία, το πιο πιθανό είναι να έχει και προσωπική προσδοκία ως προς την σχολική επίδοση του παιδιού. O γονιός δε βλέπει ουσιαστικά την ικανότητα ή μη του παιδιού (πχ. Ένα παιδί με δυσλεξία που πιέζεται να αριστεύσει). Η ζυγαριά γέρνει υπέρ του γονιού και το παιδί μπαίνει στο περιθώριο.

Στην αντίθετη περίπτωση που ο γονιός δεν έχει προσωπική προσδοκία σε σχέση με το παιδί του και την σχολική του επίδοση,  δεν προσμετράται δηλαδή εδώ ιδιαίτερα η «γνώμη του κοινού», τότε η ζυγαριά γέρνει υπέρ του παιδιού. Εδώ, το παιδί γίνεται αντιληπτό μέσα από το πρίσμα των ικανοτήτων του και των δεξιοτήτων του και αντιμετωπίζεται ακριβώς όπως είναι και όχι όπως θα ήθελαν οι γονείς ή οι εκπαιδευτικοί να είναι (πχ. Ένα παιδί με μέτρια σχολική επίδοση που δεν πιέζεται για «καλύτερους βαθμούς», ενώ παράλληλα  ενθαρρύνεται να καλλιεργήσει ένα ταλέντο του όπως η ζωγραφική.)

Συνοψίζοντας, σας δίνω κάποια πρακτικά tips που θα μπορούσατε να εφαρμόσετε στην εκπαιδευτική διαδικασία του παιδιού σας:

• Προσπαθήστε να διδάξετε το παιδί σας την αυτονομία. Μείνετε στην Α’ τάξη του δημοτικού κοντά του, όταν σας χρειάζεται, και σταδιακά απομακρυνθείτε. Δηλώστε την παρουσία σας και τη διαθεσιμότητα σας εφόσον υπάρχουν απορίες και το παιδί χρειάζεται βοήθεια. Μην στέκεστε «πάνω από το παιδί» σε όλη τη διάρκεια της μελέτης του.
• Προσπαθήστε να μην έχετε προσδοκίες όσον αφορά στην σχολική επίδοση του παιδιού σας! Αν εκείνο δε νιώθει καλά επειδή δε τα καταφέρνει, διερευνήστε μαζί του άλλα ταλέντα/δεξιότητές του και ενισχύστε τα.
• Παίξτε μαζί με το παιδί σας! Το παιχνίδι ενισχύει δεξιότητες όπως δημιουργική φαντασία, η κρίση, η μνήμη, η στρατηγική επίλυσης προβλημάτων, η συνεργασία και η ομαδικότητα.

Πηγή: letsfamily.gr