Εξετάσεις και γονική υποστήριξη

Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος Ολυμπιάννα Λαζανά

Και η περίοδος των εξετάσεων βρίσκεται προ των πυλών. Οι έφηβοι που δίνουν εξετάσεις είτε για να περάσουν στην επόμενη σχολική τάξη είτε για να εισαχθούν σε κάποια σχολή της επιλογής τους (Πανελλήνιες εξετάσεις) καλούνται να διαχειριστούν το άγχος τους για το αν θα πετύχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα για εκείνους…αλλά και για τους γονείς τους! Δεν είναι άλλωστε λίγες οι φορές που οι μαθητές είναι περισσότερο στρεσαρισμένοι για το αν και πόσο θα ικανοποιήσουν τους γονείς τους, παρά για το αν θα τα καταφέρουν οι ίδιοι. Αν λοιπόν το άγχος των εφήβων μπορούσε να παρομοιαστεί με κάτι θα έμοιαζε μάλλον με ένα τεράστιο παγόβουνο, κάτω από το οποίο κρύβονται προσδοκίες, προτροπές, συμβουλές, απαγορεύσεις, απειλές, φόβοι, ανησυχίες.

Όλα αυτά δεν ‘ανήκουν’ μόνο στα παιδιά ή στους γονείς.. Ανήκουν και στους λεγόμενους “σημαντικούς άλλους”, στους οποίους περιλαμβάνονται γονείς, καθηγητές, φίλοι, συγγενείς, και των οποίων η άποψη και η στάση επηρεάζει κατά πολύ τον έφηβο, που βρίσκεται σε μια διαδικασία εσωτερικής αναζήτησης και αυτοκαθορισμού.

Σε όλη αυτή τη πορεία του εφήβου οι γονείς είναι εκείνοι που μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο. Ειδικότερα στην περίοδο των εξετάσεων, τι μπορούν να κάνουν οι γονείς προκειμένου να στηρίξουν αποτελεσματικά τα παιδιά τους;

Το πρώτο, και βασικότερο ίσως, είναι να σταθούν, δίπλα στα παιδιά, στη ΘΕΣΗ τους ως γονείς. Οι γονείς χρειάζεται να διαχειριστούν το δικό τους άγχος σε σχέση με την επίδοση/επιτυχία των παιδιών τους. Το να στέκονται πάνω από το κεφάλι του παιδιού και να κάνουν επίμονες ερωτήσεις σε σχέση με το τι μελέτησε και τι όχι, να του κάνουν υποδείξεις, και να συγκρίνουν το παιδί τους με άλλα ή με τον εαυτό τους στην αντίστοιχη ηλικία, όχι μόνο δεν ωφελεί αλλά δημιουργεί και μεγαλύτερη ανησυχία στο παιδί.  Είμαι ΓΟΝΙΟΣ σημαίνει υπο-στηρίζω το παιδί μου, παρέχοντάς του ότι μπορώ: Έναν ήσυχο χώρο για μελέτη, κλίμα ηρεμίας στο σπίτι, ελαφρά γεύματα που δίνουν ενέργεια, τον ίδιο μου τον εαυτό προς βοήθεια τους παιδιού. Το τελευταίο, η συναισθηματική διαθεσιμότητα δηλαδή, έχει να κάνει με το να δείξω στο παιδί μου ότι μπορεί να μου εμπιστευτεί τους φόβους και τις ανησυχίες του. Αν όμως εσείς γνωρίζετε πως είστε αρκετά νευρικοί, αγχώδεις ή απαιτητικοί σε σχέση με το παιδί σας, μπορείτε να ζητήσετε τη βοήθεια από τον γονιού του άλλου φύλου και να κρατήσετε μια ελαφρά απόσταση εκείνη την περίοδο.

‘Έπειτα είναι πολύ ωφέλιμο να μεταδώσετε στα παιδιά μια αισιόδοξη οπτική – στάση ζωής. Οι εξετάσεις είναι απλώς μια δοκιμασία που οι έφηβοι υποχρεώνονται να περάσουν. Αν και υπάρχει μαθησιακή αξιολόγηση, ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΒΑΘΜΟΙ ΤΟΥΣ. Είναι τα δικά σας ιδιαίτερα, αξιαγάπητα, μοναδικά πλάσματα που αξίζουν για αυτό ακριβώς που είναι, και όχι για τους βαθμούς που ‘φέρνουν’ στο σπίτι. Μιας και είστε οι σημαντικότεροι δάσκαλοι για τα παιδιά σας, διδάξτε τα πώς  η αποτυχία είναι κομμάτι της ζωής και πώς δεν καθορίζει την μελλοντική τους ευτυχία. Πραγματικά είστε οι πιο κατάλληλοι για αυτό (πολύ περισσότερο από τους καθηγητές τους ή ακόμα κι από εμάς τους ψυχολόγους!).

Κάποιες επιπλέον στρατηγικές που μπορείτε να ακολουθήσετε:

• Ενδυναμώστε τα παιδιά σας, τονίστε την αυτοπεποίθησή τους, αποφορτίστε τα με καλή διάθεση και χιούμορ, όταν κρίνετε ότι χρειάζεται. Θα μπορούσατε να πείτε: “Είμαι τόσο σίγουρος/η ότι τα θέματα θα είναι πολύ εύκολα για εσένα.”/ “Είδα σε όνειρο ότι περνούσες πάνω από την τάξη! Σίγουρα θα περάσεις!’’. Φυσικά όλα αυτά χρειάζεται να τα πιστεύετε πρώτα εσείς!
• Διερευνήστε και ‘δημιουργήστε’ μαζί με τον έφηβο γιο/κόρη σας τον ‘‘σάκο των εφοδίων’’ του. Ο σάκος αυτός μπορεί να περιέχει μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας εντός ή εκτός σπιτιού, έναν κατάλογο των δεξιοτήτων του και των ταλέντων του, θετικές δηλώσεις που μπορεί να γράψει και να κολλήσει σε ένα χαρτί στο γραφείο του (πχ. Μπορώ να περάσω στην Χ σχολή και θα τα καταφέρω).
• Διδάξτε στα παιδιά σας τεχνικές χαλάρωσης και καθοδηγούμενου οραματισμού. Για τις τεχνικές χαλάρωσης δείτε περισσότερα στο παράρτημα του βιβλίου “Σχολείο και εξετάσεις …σε πρώτο πλάνο”, των Χριστίνα Ρασιδάκη- Σμαρούλα Παντελή και για τις ασκήσεις καθοδηγούμενης φαντασίας- οραματισμού στο 4ο μέρος του βιβλίου “Αλλαγές, άγχος, αγωνίες” της Deborah. Plummer. Προσωπικά έχω χρησιμοποιήσει τις παραπάνω ασκήσεις σε ομάδες μαθητών Γυμνασίου, μιλώντας για το άγχος. Η επίδραση των ασκήσεων αυτών στα παιδιά ήταν εκπληκτικά…χαλαρωτική!

Πάνω απ’ όλα όμως ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΕΙΤΕ τα ίδια τα παιδιά σας. Ξέρουν τι χρειάζεται να κάνουν, γνωρίζουν πολύ καλά τον δρόμο τους… Η επιτυχία, ή η αποτυχία, ανήκει αποκλειστικά σε εκείνα.

Όχι σε εσάς. Εσείς απολαύστε μαζί τους, ως συνοδηγοί, τη διαδρομή. Καλές πτήσεις!

Πηγή: efiveia.gr